طلای شکن یا شکستن طلا به چه معناست؟

طلای شکن یا طلای شکسته به چه طلایی می‌گویند؟

اگر جزو افراد معمولی هستید که فقط برای خرید و فروش به بازار طلا پا می‌گذارند قطعاً به درستی نمی‌دانید طلای شکن یعنی چه؟ همانطور که گفتیم طلای شکن اصطلاحی است که در میان زرگران و سازندگان طلا بیشتر رواج دارد چراکه آن‌ها بیشتر با طلاهای دست دوم و ذوب کردن آن‌ها سر و کار دارند اما طلای شکن چه ربطی به ذوب طلا دارد؟ این موضوعی است که بدون فوت وقت می‌رویم سر وقتش! وقتی که طلاهای متفرقه و دست دوم را ذوب می‌کنند ممکن است به دلیل مشکلاتی که در فرایند ذوب به وجود می‌آید ناخالصی‌هایی در طلا باقی بماند و طلای ذوب شده را با همان ناخالصی‌ها در قالب‌های مخصوص بریزند؛ طلای آبشده به دست آمده که در آن ناخالصی وجود دارد بسیار ترد و شکننده از آب درمی‌آید و علناً طلاسازان با آن هیچ کدام از مصنوعات طلا را نمی‌توانند بسازند؛ به این قطعه طلای آب شده که در آن ناخالصی وجود دارد طلای شکن می‌گویند اما سوالی که برایمان پیش می‌آید این است، چه طور ممکن است طلا شکن شود و در هنگام ذوب ناخالصی‌ها در آن باقی بماند؟ یا اینکه چه طور می‌توان تشخیص داد یک طلای آب‌شده شکن است یا خیر؟! با ما همراه باشید تا در ادامه به توضیح این موارد بپردازیم.

به چه دلایلی طلا شکسته می‌شود؟

بسیاری از افراد فکر می‌کنند ذوب کردن طلا کار دشواری نیست، شاید خیال می‌کنند ذوب کردن طلا به این صورت است که طلاهای کهنه و قدیمی را در محفظه‌ای قرار داده و آنقدر به آن حرارت می‌دهند تا ذوب شود و سپس آن را در قالب می‌ریزند! 🙂 اما به این سادگی‌ها که فکر می‌کنند هم نیست ممکن است با کوچکترین اشتباه تمام زحمات آن‌ها دود ‌شود و طلا اصطلاحاً شکسته شود! پس در هنگام ذوب طلا دو نکته‌ی بسیار مهم را باید در نظر داشته باشید چرا که غالباً طلای شکن زاییده‌ی رعایت نکردن این دو نکته است:

۱. وجود ناخالصی و مواد زاید در طلای ذوب شده

معمولاً قبل از ذوب طلا ناخالصی‌های طلاجات را جدا می‌کنند مثل نگین و سنگ‌های اتمی، میناکاری‌های طلا، لاک‌هایی که روی طلا می‌زنند و… و بعد طلا را در تیزاب قرار می‌دهند تا ناخالصی‌ها و مواد زائدی که با چشم هم دیده نمی‌شود نیز از طلا جدا شوند؛ اگر این مرحله به دقت انجام نشود این ناخالصی‌ها در فرایند ذوب با طلا ترکیب شده و دلیل شکسته شدن طلا می‌شوند.

۲. نرسیدن طلا به نقطه‌ی ذوب خود در حین فرایند ذوب

می‌دانیم که طلا در دمای ۱۰۶۴ درجه‌ی سانتی‌گراد ذوب می‌شود که این کار معمولاً با استفاده از مشعل هوا گاز یا یک کوره‌ی کوچک گازی یا الکتریکی صورت می‌گیرد. اگر طلا را قبل از آنکه به نقطه‌ی ذوب خود برسد درون قالب بریزیم، طلا شکن می‌شود. چرا که به ناخالصی‌هایی که با طلا همراه است اجازه نداده‌ایم کاملاً ذوب شود تا از طلا جدا شوند.

چگونه تشخیص بدهیم طلا شکن است یا نه؟

غالباً شکن بودن طلا را از ظاهر آن نمی‌توان تشخیص داد به همین دلیل است که یکی از پرریسک‌ترین خرید و فروش‌ها در بازار طلا خرید و فروش طلای آب‌شده است چراکه متقلبان در این حرفه، افراد ناآگاهی که برای سرمایه‌گذاری پا در بازار طلا می‌گذارند را طعمه‌ی خود قرار می‌د‌هند که از جمله‌ی این تقلب‌ها و کلاه‌برداری‌ها شکن بودن طلای آب شده است که باید قبل از خرید طلای آب‌شده آن را مورد بررسی قرار داد؛ دم دست‌ترین راه حلی که طلافروشان از آن استفاده می‌کنند انداختن طلای آب‌شده از فاصله‌ی نیم متری روی زمین است که اگر صدای آن زنگ‌دار بود و اصطلاحاً ( جیرینگ ) بود این طلای آب شده مرغوب است اما اگر برعکس آن صدا را شنیدید ( یعنی صدایی بم و بدون زنگ ) پیشنهاد می‌کنیم به شکن بودن آن شک کنید! به گفته‌ی یکی از طلافروشان در بازار وقتی طلای شکن را روی زمین می‌اندازیم احساس پرت کردن یک پرتغال گندیده به آدم دست می‌دهد که صدایی شبیه ( پَخ ) تولید می‌کند.

حرف خودمانی: خالی از لطف نیست که بدانید هر گاه طلای آب‌شده بر اثر پرت شدن صدای پخ یا به اصطلاح طلافروشان صدای ( لال ) داد؛ نشانه‌ی شکن بودن طلا نیست، گاهی اوقات عواملی مثل ریختن طلا سرد در قالب ( ریژه ) باعث می‌شود طلا صدایی شبیه پخ دهد؛ در این صورت دیگر نیازی نیست برای اصلاح طلای آب‌شده شکن گیری صورت گیرد همین که یک بار آن را ذوب کنند و دوباره در قالب بریزند، مشکل آن برطرف می‌شود. ( منظورمان از طلای سرد طلایی است که بلافاصله بعد از ذوب در قالب نریزند و چندین ثانیه بعد آن را در قالب بریزند، به عبارتی دیگر این طلا دیگر مذاب و روان نیست و مثل عسل کمی از روانی آن کاسته شده است. )

علاوه بر این نیز می‌توان با دستگاه‌های پیشرفته که از طریق فرستادن امواج در طلا، خالص بودن یا شکن بودن طلا را تشخیص می‌دهند، طلاهای آبشده را سنجید و مورد آزمایش قرار داد البته این دستگاه‌ها بسیار در دسترس نیست و بسیاری از طلافروش‌ها مجهز به چنین دتسگاه‌هایی نیستند.

حرف خودمانی: درست است که می‌گویند طلای آب شده‌ای که توسط ری‌گیری آزمایش و عیارسنجی می‌شود و انگ می‌خورد، معتبر است اما گاهی اوقات افرادی هستند که خودشان در کارگاه‌های خود طلا را ذوب می‌کنند و و فقط قسمتی کوچک از آن را قیچی می‎کنند و به ریگیری می‌فرستند تا عیار آن را ری‌گیری مشخص کند؛ حواستان باشد که در این صورت ریگیری فقط آن مقدار کوچک را عیار سنجی می‌کند و کاری به کل آن طلای آب‌شده ندارد؛ ممکن است ریگیری از آن قطعه کوچک متوجه شکن بودن طلای آب‌شده نشود و ما بقی طلای آب‌شده طلایی شکن یا اصطلاحاً شکسته باشد. که در این صورت بهترین راه قیچی زدن طلای آبشده است و بررسی لایه‌های داخلی طلا آبشده می‌باشد.

گرفتن شکن طلا به چه صورت است؟

خداروشکر هر دردی درمانی دارد و هر زهری پادزهر! اصلاح طلای شکن هم راه حلی دارد که به اصطلاح زرگران به آن گرفتن شکن طلا می‌گویند، گرفتن شکن طلا به این صورت است ابتدا با تیزابی کردن طلا ناخالصی‌ها و مواد زائد آن را از بین می‌برند و سپس آن را دوباره با دمای ۱۰۶۴ درجه‌ی سانتی گراد ذوب می‌کنند و سپس در قالب‌های مخصوص می‌ریزند. پس از گرفتن شکن طلا، طلا دیگر آن حالت ترد و شکننده را نخواهد داشت و از کیفیت بالایی برخوردار خواهد بود.

سخن پایانی

در این مقاله متوجه شدیم که شکن طلا چیست و چگونه ایجاد می‌شود و همچنین چه‌طور می‌توان شکن طلا را گرفت! توصیه‌ای که به عنوان سخن پایانی می‌گوییم این است که در خرید و فروش طلای آب‌شده حواستان به طلاهای شکن باشد اگر می‌خواهید طلای آب‌شده بخرید از طلافروش‌های معتبر آن را تهیه کنید و قبل از خرید آن را با دقت بررسی کنید هرگونه از تغییر رنگ ممکن است نشانه‌ای از ناخالصی و شکن بودن طلا باشد. همچنین همانطور که گفتیم گاهی اوقات تنها راه مشخص کردن شکن بودن طلا قیچی زدن طلای آب‌شده است که در این صورت از یکدست بودن طلای آب شده مطمئن می‌شوید و با خیال راحت می‌توانید روی آن سرمایه‌گذاری کنید.

«با ذکر منبع، کپی این مطلب بلامانع است»