چگونه طلای اصل را از طلای بدل تشخیص دهیم؟

چگونه طلای اصل را از طلای بدل تشخیص دهیم؟

اینکه بتوان طلای اصل را از طلای تقلبی و فیک تشخیص داد خود هنری است که غالباً توسط افراد معمولی با خطا همراه می‌شود. اما همین کار توسط با تجربه‌گان بازار طلا، همچون آب خوردن است و به گفته‌ی برخی طلافروشان از صد متری خود هم طلای تقلبی را از طلای اصل تشخیص می‌دهند! خب البته از کسی که شبانه روز، خود با طلا سرکار دارد، توقعی جز این هم نمی‌رود! اما آیا راه حلی وجود دارد که بدون تجهیزات پیشرفته بتوانیم خودمان طلای اصل را از طلای تقلبی تشخیص دهیم؟! جواب این سوال مثبت است چندین روش مختلف برای آزمودن طلا وجود دارد که در این مقاله‌ی دی اجرت به بیان آن‌ها پرداخته‌ایم و شما به راحتی می‌توانید در منزل خود از طریق هر کدام از روش‌ها که برایتان مقدور است از طلا بودن زیورآلات خود مطمئن شوید. اما قبل از آن به نکته‌ای مهم اشاره می‌کنیم؛ در هنگام استفاده‌ی هریک از روش‌ها بهتر است از قطعه طلایی که مطمئن هستید، واقعاً طلاست به عنوان طلای شاخص استفاده کنید، با ما همراه باشید تا بیشتر در مورد طلای شاخص و همچنین روش‌های آزمودن طلا صحبت کنیم.

طلای شاخص چیست؟

طلای شاخص یا طلای شاهد طلایی است که از طلا بودن آن مطمئن هستید، شما این طلا را در کنار قطعه‌ای که از طلا بودن آن شک دارید، با روش‌هایی که در زیر مشخص شده است بیازمایید، سپس اگر نتیجه‌ی تست‌ها با هم یکسان بود می‌توانید مطمئن‌تر بگویید که آن قطعه طلا، طلاست یا ساخته شده از یک فلز دیگر است. لُپ کلام؛ طلای شاخص طلایی است که در نتیجه‌گیری درست و بدون خطای شما می‌تواند تاثیر بسیار موثری داشته باشد. حال می‌رویم سروقت روش‌های آزمودن طلای اصل که مطمئناً یک قطعه فلز هر چقدر هم زیبا و درخشان باشد باز جای طلا را نمی‌گیرد، به قول شاعر: جالی چشم ابرو نگیرد چون که او بالاتر است!

راه‌های تشخیص طلای اصل از طلای بدل

قبل از آن که به بیان روش‌های آزمودن طلا بپردازیم خالی از لطف نیست، خاطر نشان شویم که برای استفاده از این روش‌ها در تشخیص طلای اصل بسیار دقت کنید و چندین بار آزمایش‌ها را انجام دهید تا از بابت نتیجه‌ی آن خیالتان راحت باشد همچنین از طلای شاخص نیز برای معیار طلا بودن استفاده کنید تا اصطلاحاً مو لای درز تشخیصتان نرود! 🙂

علاوه بر این توجه کنید که برخی از روش‌های زیر نیاز به تجهیزات و امکانات دارد، در صورتی که به وسایل مورد نیاز برخی از آزمایش‌ها دستررسی نداشتید می‌توانید از روش‌هایی استفاده کنید که تمام وسایل آن را در خانه یا محل کار خود دارید؛ دقت کنید که برخی از این آزمایش‌ها بسیار ساده هستند اما جواب آن دقیق نیست برای همین توصیه می‌کنیم، کمی حوصله به خرج دهید و قطعه طلایی که به آن شک دارید را با چندین روش مختلف بیازمایید تا به نتیجه‌ی درست‌تری دست یابید.

• آزمودن طلا با آهن‌ربا

تست طلا با آهن ربا یکی از تست‌های بسیار معروف است؛ زمانی که آهن‌ربای قوی نزدیک یک قطعه طلا می‌شود در سطح آن باید مقاومتی احساس شود. نکته‌ی مهم اینجاست که اگر مصنوعات طلا یا مصنوعات نقره‌ی شما توسط آهن‌ربا جذب شد، حتماً یک جای کار می‌لنگد و می‌توان دیگر اسم طلا یا نقره را از روی آن قطعه برداشت.

• آزمودن طلا با یخ

قابل ذکر است که از این روش بیشتر برای تست نقره استفاده می‌کنند اما خب برای تست طلا هم کاربرد دارد؛ آن هم به این خاطر است فلز نقره در بین فلزات بیشترین رسانای انرژی گرمایی است. در این روش روی طلا یا نقره‌ی خود مقداری یخ بگذارید، اگر نقره و طلای شما اصل باشد، یخ به سرعت ذوب می‌شود به عبارتی دیگر سرعت ذوب یخ روی طلا و نقره اصل باید بیشتر از سرعت ذوب یخ در دمای معمولی اتاق باشد.

• آزمودن طلا با ضربه

تست پینگ یا ضربه زدن به فلز بیشتر مورد استفاده برای تشخیص شمش‌های طلا است به این صورت که با یک تکه فلز به شمش ضربه‌ی کوچکی بزنید، باید صدای زنگ را بشنوید که ۱ تا ۲ ثانیه طول داشته باشد، قابل ذکر است که این روش بیشتر تجربی و ویژه‌ی افراد حرفه‌ای می‌باشد، توجه داشته باشید که اگر وقتی به شمش ضربه زدید و صدای عجیبی داد قطعاً مشکلی وجود دارد و شما باید به طلا بودن آن شمش شک کنید.

• آزمودن طلا به روش وزن کردن

ابتدا در این روش قطعه طلایی که به آن شک دارید را روی یک ترازوی دقیقی ، وزن کنید و عدد آن را یادداشت کنید سپس داخل ظرفی آب بریزید ( در صورت امکان از آب مقطر استفاده کنید )، ظرف را روی ترازو قرار دهید و ترازو را صفر کنید، بعد طلا را به طور کامل در آب فرو ببرید ( حواستان باشد در این مرحله به ظرف دست نزنید ) حالا عدد ترازو را یادداشت کنید و پس از آن عدد اول به دست آمده را تقسیم بر عدد دوم کنید؛ رقم به دست آمده برای نقره خالص باید ۱۰.۴۹ و برای طلای خالص ۱۹.۳۲ باشد. توجه کنید که هرچه این اعداد کمتر بود احتمال پایین بودن عیار طلا و نقره و وجود ناخالصی در آن‌ها است.

• آزمودن طلا با دندان

همه‌ی ما فیلم‌هایی را دیده‌ایم که در آن‌ها، برای تشخیص طلای اصل آن را گاز می‌گیرند یا همچنین بسیار دیده‌ایم ورزشکاران در المپیک نیز همین کار را انجام می‌دهند. در اصل می‌توان گفت یکی از روش‌های تشخیص طلا همین کار است که البته روش چندان دقیقی نیست؛ در این روش طلای مورد نظر را با فشار ملایم گاز بگیرید سپس آن را با دقت نگاه کنید باید جای گاز گرفتن شما تو رفته باشد جالب است بدانید که هرچه این فرو رفته‌گی عمیق‌تر باشد بدان معنا است که عیار طلا شما بیشتر است.

• آزمودن طلا با دیدن

مصنوعات طلایی که هر سازنده‌ی طلایی می‌سازد دائماً توسط اداره‌ی استاندارد تحت نظر بوده، اداره‌ی استاندارد نیز یک کد منحصر به فرد به آن سازنده می‌دهد تا محصولات خود را با آن شماره‌گذاری کنند. شما می‌توانید با دیدن و مقایسه کد و عیار روی آن قطعه طلا با کدهای اصلی و مجاز سازندگان طلا، متوجه شوید که آیا محصول، سازنده‌ای حقیقی دارد یا سازنده‌ی آن هویتی ندارد.

حرف خودمانی: بسیاری از زیورآلات قدیمی این کد ها را ندارند؛ در نظر داشته باشید که تنها این کدها نشانه‌ی اصل بودن طلا نمی‌باشد؛ پیشنهاد می‌کنیم در طلاهای قدیمی به دنبال رنگ رفته‌گی‌ها باشید، اگر جایی در طلای مورد نظر رنگ آن رفته بود احتمالاً آن قطعه طلا نباشد و فقط روکشی از طلا یا آبکاری طلا باشد.

• آزمودن طلا به روش آلتراسونیک یا فراصوت

آزمودن فراصوت Ultrasonic Testing یکی از روش‌هایی است که به هیچ عنوان به طلا آسیبی نمی‌رساند و توسط دستگاهی که در تصویر زیر می‌بینید انجام می‌شود؛ در این روش امواج فراصوت با فرکانس بالا و دامنه کم به داخل قطعه فرستاده می‌شوند؛ این امواج پس از برخورد به هر گسستگی بازتابیده می‌شوند و قسمتی از این امواج به سمت حسگر رفته و حسگر آن را دریافت می‌کند. از روی دامنه و زمان بازگشت این امواج می‌توان به مشخصه‌های این گسستگی پی برد. این روش بسیار دقیق است و یکی از امتیازات این روش، توانایی آن در تشخیص عیوب بسیار کوچک در فلزات است.

• آزمودن طلا با سرکه

برای تشخیص طلا از بدلیجات می‌توانید از سرکه استفاده کنید. بدلیجات به سرعت با سرکه واکنش می‌دهند و رنگ آن‌ها تیره می‌شود. مقداری سرکه داخل یک ظرف بریزید و جواهری که می‌خواهید تست کنید را به مدت ۵ دقیقه داخل آن قرار دهید. در صورتی‌که رنگ آن تغییر کند، بدل است.

• آزمودن طلا با سنگ محک

سنگ محک، سنگی سیاه رنگ است که برای شناسایی و تعیین عیار طلا استفاده می‌شود، از این روش بیشتر در طلافروشی‌ها استفاده می‌شود. برای چگونگی عملکرد این سنگ در تشخیص طلای اصل می‌توانید به مقاله‌ی کامل « سنگ محک » مراجعه کنید.

• آزمودن طلا از رنگ آن

طلای اصل هیچگاه تغییر رنگ نمی‌دهد و رنگ آن ثابت است، اما بدلیجات بعد از مدتی رنگ اولیه خود را از دست می‌دهند و رنگ آن‌ها سیاه می‌شود. اگر جواهری که خریداری کرده‌اید بعد از مدتی رنگش سیاه شد احتمالا برای ساخت آن از روکش طلا استفاده شده است و طلای اصل نیست.
حرف خودمانی: البته گاهی اوقات ممکن است، طلا هم سیاه شود! و این به خاطر وجود ناخالصی‌ها و فلزات دیگر در مصنوعات طلاست، برای همین اگر زیورآلاتی دارید که رنگ آن سیاه شده است نمی‌توان گفت که صد درصد طلا نیست؛ پیشنهاد می‌کنیم آن را با روش‌های دیگر نیز بسنجید تا از طلا یا بدل بودن آن کاملاً مطمئن شوید.

• آزمودن طلا به روش XRF

اشعه X یک روش غیر مخرب با چند کاربرد است و اطلاعات جامعی درباره‌ی ترکیبات شیمیایی و ساختار کریستالین مواد طبیعی و صنعتی ارائه می‌دهد. هر کریستالی طرح اشعه X ( Pattern ) منحصر به فرد خود را دارد که به عنوان اثر انگشت ( Fingerprint ) برای تعیین هویت آن ( Identification ) استفاده می‌شود. گسترده‌ترین استفاده XRF در شناسایی ترکیبات کریستالین بر اساس طرح آن‌ها است. همچنین از این روش در زمینه‌های زمین شناسی، علم مواد، علم محیط، شیمی، فیزیک، صنعت دارویی و … نیز استفاده می‌کنند.

• آزمودن طلا با خَش اندازی

در این روش یک سکه‌ی مسی برداشته و با طلا روی آن خط بکشید، طلای اصل روی سکه خط نمی‌اندازد و خودش خش‌دار می‌شود؛ اما درست برعکس آن طلای قلابی روی سکه خط انداخته و خودش سالم می‌ماند.

• آزمودن طلا با کولیس

با استفاده از این روش فقط و فقط می‌توانید برای آزمودن شمش‌های طلا استفاده کنید چراکه شمش‌های طلای شرکتی در ابعاد و وزن‌های مشخصی تولید می‌شوند شما می‌توانید با اندازه‌گیری دقیق این شمش‌ها با کولیس ( وسیله‌ای دقیق برای اندازه‌گیری ) و مقایسه‌ با نمونه‌ی اصل آن در سایت اینترنتی مرجع، آن شمش طلایی که به آن شک دارید را کنترل نمایید که آیا شمش شما اصل ساخت آن شرکت سازنده می‌باشد یا خیر.

• آزمودن طلا با سرامیک

در این روش احتیاج به یک قطعه سرامیک بدون لعاب دارید، قطعه‌ای که به طلا بودن آن شک دارید را روی سرامیک بکشید؛ اگر آن قطعه ردی طلایی روی سرامیک به جا گذاشت، می‌توان گفت آن قطعه طلای اصل است اما اگر ردی سیاه به جا گذاشت باید به طلا بودن آن شک کنید.

• آزمودن طلا با اسید

طلا در برخورد با اسید تغییر رنگ می‌دهد، در این روش باید یک قطره اسید روی طلای خود بریزید اگر طلایتان اصل باشد باید به رنگ قرمز، قهوه‌ای یا سبز در بیاید؛ در غیر این صورت احتمال اینکه طلایتان تقلبی باشد وجود دارد.

• آزمودن طلا با آب

یک ظرف آب را پر کنید و قطعه‌ای که به طلا بودن آن شک دارید را در داخل آن، بیندازید. اگر آن قطعه طلا اصل بود در کف ظرف می‌ماند، این در صورتی است که بدلیجات به زیر آن فرو نمی‌روند.

• آزمودن طلا با یُد

برای تشخیص طلا از بدلیجات، می‌توانید از ید استفاده کنید. ید هیچ ردی روی طلای اصل باقی نمی‌گذارد. مقداری ید روی سطح طلا بکشید، اگر رد آن باقی ماند، زیور آلات شما بدل است، در غیر اینصورت طلای اصل است.

تا اینجای مقاله با رایج‌ترین روش‌های آزمودن طلا آشنا شدید و اما سوال رایجی که بسیاری از مشتریان ما می‌پرسند این است که آیا با مایع سفیدکننده نیز می‌شود طلا را تست کرد؛ با ما همراه باشید تا جواب این سوال که ذهن بسیاری مردم را درگیر خود کرده است، پاسخ دهیم.

آیا با وایتکس یا مایع سفیدکننده هم می‌توان طلا را تست کرد؟

در جواب این سوال باید بگوییم: خیر، سفیدکننده‌ها را برای گندزدایی و بوزدایی به کار می‌برند از این ماده در صنعت به عنوان رنگ‌زدا و سفیدکننده پارچه و خمیر کاغذ نیز استفاده می‌شود. در خانه‌ها برای ضد عفونی کردن سبزی‌ها و سفید کردن رخت‌ها به هنگام رخت شویی استفاده می‌کنند؛ شاید امکان داشته باشد که در تست نقره از آن استفاده کرد اما در تست طلا مطمئناً کاربرد چندانی ندارد بلکه ممکن است فقط باعث شوید تا به خود طلاجات و سنگ‌های قیمتی و نیمه قیمتی آن آسیب برسانید؛ در نتیجه هیچگاه این ریسک را نکنید و بدلیجات و طلاجات خود را با وایتکس یا همان مایع سفید کننده امتحان نکنید.

سخن پایانی

در این مقاله دانستید که چه طور با استفاده از روش‌های بالا قطعه فلزاتی که به طلا بودن آن‌ها شک دارید را بیازمایید همچنین ممکن است روش‌های دیگری نیز وجود داشته باشد که بتوان با آن طلای اصل را از طلای تقلبی تشخیص داد چراکه فلز طلا خصوصیات منحصر به فردی مانند رسانش گرمایی بالا، مقاومت در برابر خوردگی، چگالی معین، انعطاف‌پذیری بالا و… را داراست که آن را از دیگر فلزاتی که در ظاهر شبیه طلا هستند، متمایز می‌کنند. با این وجود توصیه می‌کنیم از طلافروشی‌های معتبری که زیر نظر اتحادیه صنف طلا و جواهر هستند خرید کنید تا خیالتان از بابت طلایی که می‌خرید راحت باشد و نخواهید خود را درگیر آزمودن آن کنید، در این راستا پیشنهاد می‌کنیم سری به مقاله‌ی « قبل از خرید طلا حتماً بخوانید » بزنید.

«با ذکر منبع، کپی این مطلب بلامانع است»